wiolonczela


Wiolonczela wykszta³ci³a siê prawdopodobnie w II po³owie XVI wieku z basowej violi da braccio, jednak dopiero pod koniec XVII wieku zajê³a miejsce violi da gamba, przewy¿szaj¹c j¹ znacznie mo¿liwoœciami technicznymi i wyrazowymi. Pierwszym znanym twórc¹ wiolonczel by³ Nicola Amati, jednak dopiero jego uczeñ, s³ynny Antonio Stradivari, stworzy³ obowi¹zuj¹cy do dzisiaj standard instrumentu. Uwa¿a siê, ¿e swoj¹ obecn¹ formê wiolonczela zawdziêcza temu w³oskiemu lutnikowi. Na wiolonczeli gra siê na siedz¹co, obejmuj¹c kolanami pud³o rezonansowe, które dodatkowo oparte jest o ziemiê nó¿k¹. Wiolonczela posiada piêkne, niskie, melancholijne brzmienie, choæ w wysokim rejestrze brzmi jasno, czasem nawet „b³yskotliwie”. Oprócz bycia czêœci¹ kwartetu smyczkowego, orkiestry kameralnej i symfonicznej, jest tak¿e wa¿nym instrumentem solowym. Od czasów baroku do wspó³czesnoœci powsta³o bardzo wiele utworów muzycznych na wiolonczelê. Pocz¹tkowo znalaz³a zastosowanie g³ównie w grze zespo³owej do realizacji partii basowych, by w XVIII wieku zyskaæ rangê instrumentu solowego. W Polsce wiolonczela jest w powszechnym u¿yciu ju¿ w XVI wieku. Do emancypacji wiolonczeli ogromnie przyczyni³ siê Luigi Boccherini, wirtuoz tego instrumentu. Wiolonczela jest instrumentem koncertuj¹cym nawet w wielu jego utworach kameralnych. Do jej popularnoœci przyczyni³ siê te¿ fakt, ¿e gra³o na niej wielu arystokratów; najs³ynniejszym wœród "koronowanych" wiolonczelistów by³ Fryderyk Wilhelm II, król Prus. Ze wzglêdów obyczajowych na wiolonczeli grywali niemal wy³¹cznie mê¿czyŸni; jeszcze w pocz¹tkach XX wieku nieliczne kobiety-wiolonczelistki trzyma³y instrument z boku, a nie tak, jak jest dziœ norm¹, czyli miêdzy nogami. XX wiek to z³oty okres w historii wiolonczeli. Znakomici wykonawcy wprowadzili j¹ do sal koncertowych jako instrument solowy. Oni te¿ byli inspiracj¹ dla kompozytorów, którzy ogromnie poszerzyli doœæ skromny dotychczas repertuar solowy na ten instrument. Szczególne zas³ugi dla "renesansu" wiolonczeli mia³ Mœcis³aw Rostropowicz; ten wirtuoz i wielki pedagog wykszta³ci³ ogromn¹ liczbê znakomitych solistów, którzy umocnili pozycjê wiolonczeli jako instrumentu solowego, obok fortepianu i skrzypiec. Dla Rostropowicza komponowali m.in. Sergiusz Prokofiew, Dymitr Szostakowicz, Witold Lutos³awski. Najstarsz¹ wiolonczel¹ bêd¹c¹ do dzisiaj w u¿yciu jest instrument wykonany w 1566 roku przez Andreê Amatiego dla orkiestry francuskiego króla Karola IX; posiada on znakomite brzmienie. Gra na nim niemiecki wiolonczelista Julius Berger.

Uczeñ, który zostanie przyjêty do klasy I mo¿e korzystaæ z instrumentu szkolnego dobranego indywidualnie do wieku i wielkoœci dziecka przez nauczyciela prowadz¹cego.